ความสำคัญของอินเดียในฐานะตลาดค้าปลีกสำคัญได้พุ่งทะยานขึ้นอย่างรวดเร็ว สะท้อนจากดีลมูลค่า 1.5 หมื่นล้านเหรียญสหรัฐที่ “วอลมาร์ต” ทุ่มซื้อกิจการ “ฟลิปคาร์ต” ค้าปลีกออนไลน์รายใหญ่ครองส่วนแบ่งถึง 80% ของอีคอมเมิร์ซแดนภารตเพื่อเป็นใบเบิกทางเข้าสู่ตลาด และไม่ตกขบวนการเติบโต ซึ่งคาดว่าจะขยายตัวจาก 3.85 หมื่นล้านเหรียญสหรัฐในปีที่แล้วไปเป็น 2 แสนล้านเหรียญสหรัฐในปี 2026 อย่างไรก็ตามดีลนี้สร้างแรงกดดันให้กับผู้ประกอบการในประเทศ เนื่องจากต้องเผชิญกับคู่แข่งรายใหญ่ระดับโลกเพิ่มขึ้นอีกราย

ส่งผลให้ “รีไลแอนซ์” เครือธุรกิจใหญ่สัญชาติอินเดีย พยายามรวบรวมผู้ค้าปลีกรายย่อยมาสร้างเครือข่ายพันธมิตรและวางรากฐานสำหรับแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซของตนเองเพื่อรับมือกับผู้เล่นต่างชาติที่รุกเข้ามายึดตลาด

ล่าสุดสำนักข่าวต่างประเทศรายงานว่า “มูเคช อัมบานี” มหาเศรษฐีอันดับ 1 ของอินเดีย เจ้าของอาณาจักรธุรกิจ “รีไลแอนซ์” (Reliance) ซึ่งมีทั้งกิจการเชนร้านค้าปลีก “รีไลแอนซ์ รีเทล” แบรนด์แฟชั่น “อาจิโอ” (Ajio) รวมถึงเป็นผู้ให้บริการมือถือ “รีไลแอนซ์ จิโอ อินโฟคอมม์” (Reliance Jio Infocomm) อินเทอร์เน็ตผ่านสายเคเบิล “จิโอ จิกะไฟเบอร์” (Jio GigaFiber)

ได้ประกาศแผนรับมือการรุกหนักของยักษ์ค้าปลีก-อีคอมเมิร์ซต่างชาติ อย่าง “วอลมาร์ต” ที่ก่อนหน้านี้ได้ทุ่มเงิน 1.5 หมื่นล้านเหรียญสหรัฐซื้อกิจการฟลิปคาร์ตค้าปลีกออนไลน์รายใหญ่ของแดนภารต และ “อเมซอน” ที่พยายามขยายฐานทั้งค้าปลีกและบริการวิดีโอสตรีมมิ่งด้วยแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซที่เกิดจากการผสานจุดแข็งของ 3 ธุรกิจหลัก

คือ โนว์ฮาวด้านค้าปลีกของรีไลแอนซ์ รีเทลที่มีฐานลูกค้า 350 ล้านคน กับโครงสร้างพื้นฐานและฐานผู้ใช้ 215 ล้านคนของรีไลแอนซ์ จิโอ อินโฟคอมม์ เข้ากับกลุ่มเป้าหมายของจิโอ จิกะไฟเบอร์ ซึ่งวางไว้ 50 ล้านคนเข้าด้วยกัน สร้างแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซสัญชาติอินเดีย และดึงค้าปลีกรายย่อยเข้ามาเป็นพันธมิตร ด้วยจุดขายแบบวินวิน อย่างเครื่องมือทางธุรกิจเทียบเท่าผู้ประกอบการรายใหญ่ข้ามชาติ ไม่ว่าจะเป็นระบบบริหารฐานข้อมูลลูกค้า จัดการสต๊อกสินค้าและทำการตลาด อีกทั้งยังสามารถเข้าถึงซัพพลายเชนของรีไลแอนซ์ได้อีกด้วย ส่วนรีไลแอนซ์สามารถใช้ร้านค้าเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายโลจิสติกส์รับ-ส่งสินค้า รวมถึงรวบรวมข้อมูลบิ๊กดาต้ามาต่อยอด

พร้อมกันนี้ รีไลแอนซ์ยังเดินหน้าขยายธุรกิจอื่น ๆ เพื่อชิงฐานลูกค้าต่อเนื่อง ทั้งบริการเคเบิลทีวีที่จะพ่วงไปกับอินเทอร์เน็ตไฟเบอร์และการผลิตสมาร์ทโฟน

มูเคช อัมบานี ย้ำในการประชุมประจำปีว่า

“ค้าปลีกรายย่อยถือเป็นทั้งลูกค้าและพันธมิตรสำคัญของเรา ซึ่งแพลตฟอร์มใหม่นี้จะช่วยให้เสริมความแข็งแกร่งให้กับทั้ง 2 ฝ่าย”

ทั้งนี้ มูเคช อัมบานี สร้างชื่อเสียงในวงการโทรคมนาคมจากกลยุทธ์เปิดตัวรีไลแอนซ์ จิโอ อินโฟคอมม์ โดยให้ลูกค้าใช้อินเทอร์เน็ต 4 จี ฟรีไม่จำกัดสปีด-ปริมาณดาต้านาน 4 เดือน และหลังหมดโปรโมชั่นจะมีค่ารายเดือนเพียง 2.25 เหรียญสหรัฐเท่านั้น บีบให้คู่แข่งต้องลดราคาระดับ 70-80% เพื่อรักษาฐานลูกค้าของตนเอง ช่วยให้อัตราการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตของอินเดียพุ่งขึ้นแบบก้าวกระโดดตั้งแต่ช่วงปลายปี 2016

โดยความเคลื่อนไหวนี้เกิดขึ้นหลังจากการประท้วงของ “สมาพันธ์ผู้ค้าปลีกอินเดีย” (Confederation of All India Traders) ซึ่งรวมตัวต่อต้านการซื้อกิจการฟลิปคาร์ตโดยวอลมาร์ต โดยเรียกร้องให้รัฐบาลยั้งดีลนี้ เนื่องจากเกรงจะเกิดสงครามราคาและส่งผลกระทบกับผู้ค้าปลีกรายย่อย รวมถึงกล่าวหาว่าการซื้อกิจการนี้เป็นการจงใจเลี่ยงกฎหมายอินเดียที่ควบคุมการรุกตลาดของค้าปลีกต่างชาติ

ความเคลื่อนไหวนี้น่าจะทำให้การแข่งขันในตลาดค้าปลีกอินเดียเปลี่ยนแปลงไป ซึ่งต้องรอดูกันว่าแผนของอัมบานีจะประสบความสำเร็จหรือไม่ และอีคอมเมิร์ซต่างชาติจะรับมือเรื่องนี้อย่างไร

ที่มา : คอลัมน์ Market Move ประชาชาติธุรกิจ